Bebeklerde ve çocuklarda ishal

Bebeklerde ve Çocuklarda İshal: Probiyotiklerin Önemi

İshal, bebekler ve çocuklarda sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, beş yaş altı çocuklarda ishal, beslenme eksikliklerine ve ciddi sıvı kaybına yol açarak büyüme ve gelişimi olumsuz etkileyebilir (DSÖ, 2021). İshalin nedenleri arasında enfeksiyonlar, antibiyotik kullanımı ve besin intoleransları yer alırken, probiyotikler bağırsak sağlığını destekleyerek ishal sürecinin kısalmasına ve semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir (Guarino et al., 2018).

Bebeklerde ve Çocuklarda İshalin Nedenleri

Bebeklerde ve çocuklarda ishalin başlıca nedenleri şunlardır:

🔹 Viral Enfeksiyonlar: Rotavirüs, norovirüs gibi bağırsak enfeksiyonları ishalin yaygın nedenlerindendir. 🔹 Bakteriyel Enfeksiyonlar: Salmonella, E. coli gibi patojenler bağırsak mikrobiyotasını bozarak ishale yol açabilir. 🔹 Antibiyotik Kullanımı: Antibiyotikler zararlı bakterileri öldürürken bağırsaktaki yararlı bakterilere de zarar vererek ishale sebep olabilir (Szajewska et al., 2016). 🔹 Gıda İntoleransları: Laktoz veya gluten gibi besin bileşenlerine duyarlılığı olan çocuklarda ishal sık görülebilir. 🔹 Bağırsak Mikrobiyotasının Bozulması: Stres, beslenme değişiklikleri veya bağışıklık sistemi zayıflığı bağırsak mikrobiyotasını olumsuz etkileyebilir.

Probiyotikler ve İshal: Bilimsel Kanıtlar

Probiyotikler, zararlı bakterileri baskılayarak bağırsak sağlığını destekleyen canlı mikroorganizmalardır. Özellikle Lacticaseibacillus rhamnosus GG DSM 33156 (LGG®), çocuklarda ishalin süresini kısaltmada ve bağırsak dengesini sağlamada etkili olduğu gösterilen en güçlü probiyotiklerden biridir (Szajewska et al., 2019).

📌 Genel bağırsak sağlığı: Probiyotikler, bağırsak mukozasını koruyarak ve zararlı bakterilerin çoğalmasını engelleyerek ishalin tekrarlama riskini düşürür (Ouwehand et al., 2002).

İshal Olan Bebekler İçin Probiyotik Kaynakları

🔹 Anne sütü: Doğal prebiyotikler içerir ve bağırsak mikrobiyotasını destekler. Bebek bağrsak mikrobiyotasını modüle eden, yaygın ve  önemli bileşen gruplarından biri, benzersiz besleyici ve işlevsel özelliklere sahip anne sütü oligosakkaritleridir (HMO).

🔹 Probiyotik damlalar veya tozlar: Bebekler için özel formüle edilmiş probiyotik içeren takviyeler ishal tedavi sürecini hızlandırabilir.

🔹 Yoğurt ve kefir: Fermente süt ürünleri, bağırsak dostu bakteriler içerir.

🔹 Muz, elma püresi ve haşlanmış patates: Hafif lif içerikleriyle yararlı bakterileri besleyerek bağırsak sağlığını destekleyebilir (Karakoyun ve Appak, 2023). 

Kaynaklar

• Guarino, A., Ashkenazi, S., Gendrel, D., Lo Vecchio, A., Shamir, R., & Szajewska, H. (2018). European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis in Children. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 67(5), 639-660.
• Hempel, S., Newberry, S. J., Maher, A. R., Wang, Z., Miles, J. N. V., Shanman, R., ... & Shekelle, P. G. (2012). Probiotics for the prevention and treatment of antibiotic-associated diarrhea: a systematic review and meta-analysis. JAMA, 307(18), 1959-1969.
• Ouwehand, A. C., Salminen, S., & Isolauri, E. (2002). Probiotics: an overview of beneficial effects. Antonie van Leeuwenhoek, 82(1-4), 279-289.
• Szajewska H, Kołodziej M, Gieruszczak-Białek D, Skórka A, Ruszczyński M, Shamir R. Systematic review with meta-analysis: Lactobacillus rhamnosus GG for treating acute gastroenteritis in children - a 2019 update. Aliment Pharmacol Ther. 2019 Jun;49(11):1376-1384
• WHO (2021). Diarrheal disease. World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diarrhoeal-disease
• KARAKOYUN M, APPAK YÇ. Bebeklik Döneminde Probiyotikler ve Prebiyotikler. Forbes J Med. 2023 Apr;4(1):21-28. doi:10.4274/forbes.galenos.2023.26818.